1.
Weranane
Tembung Jawa
Tembung-tembung ing basa jawa iku
ana telung warna, yaiku tembung ngoko, tembung krama, lan tembung krama inggil.
Tuladhane:
Ngoko Krama Krama Inggil
Akon aken dhawuh, ngaturi
Takon taken nyuwun
pirsa, mundhut pirsa
Kandha sanjang matur,
ngendika
Ngandhani nyanjangi ngaturi
pirsa, maringi pirsa
Menehi nyukani nyaosi,
ngaturi
Nyilih nyambut nyuwun
ngampil, ngampil
Katrangan:
Kang kagaris ngisore wong enom
marang wong tuwa ln kanggo sing diajeni utawa dhuwur drajate
2.
Unggah-ungguh
basa Jawa
Unggah-ungguh
basa Jawa ing wong jawa kaperang dadi papt yaiku, basa ngoko lugu, basa ngoko
alus, basa krama lugu lan basa krama alus.
a. Basa
ngoko lugu
Wujude basa
ngoko lugu ik tembung-tebung ngoko kabeh, ora kacampur tebung krama utawa krama
inggil tumrape wong sing diajak guneman. Dene sing nganggo yaiku:
-
Wong tuwa marang anak
(wong enom).
-
Wong sapadha-padha kang
wis ora kulina banget (bocah padha bocah)
-
Wong gremengan (guneman
karo awake dhewe)
b. Basa
krama alus
Basa krama alus
iku tembung-tembung kadadean saka krama lugu lan krama krama inggil, dene sing
nganggo yaiku sapa wae marang sing kudu diajeni.
Tuladha:
“Kula dipun
dhawuhi ibu ngaturi embah Dhahar”
“kala wingi kula
sowan dalemipun Pak Edi”.
3.
Gladhen
Ukara-ukara ing
ngisor iki gawenen nganggo basa krama alus banjur tindakna ing ngarep kelas!
1) Kowe
telat mlebu ing kelas, kamangka gurumu wis ana ing njero kelas. Piye caramu
matur?
Wangsulan. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . .
2) Wayah
piwulangan kowe ora bisa nagmpet are ping mburi. Mature piye karo gurumu sing
lagi mulang?
Wangsulan. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . .
3) Nalika
wulangan matematika gurumu isih ana kantor. Piye caramu ngaturi gurumu supaya
mlebu kelas?
Wangsulan. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
Tidak ada komentar:
Posting Komentar